Dania, znana jako przykład państwa opiekuńczego, stoi przed istotnymi zmianami w swoim systemie emerytalnym.
Eksperci przewidują, że wiek przechodzenia na emeryturę może zostać zwiększony nawet do 74 lat, i to bez wyjątku dla kobiet.
Do tej pory w Danii wiek emerytalny kobiet i mężczyzn został wyrównany do 67.
Teraz jednak rozważa się jego stopniowe zwiększenie aż do 74. roku życia.
Pod względem długości okresu aktywności zawodowej Dania znajduje się na trzecim miejscu w Unii Europejskiej, ustępując jedynie Holandii i Szwecji.
Z danych Eurostatu wynika, że przeciętny Duńczyk pracuje przez około 41,3 roku.
Średnio kraje OECD przeznaczają 18% wydatków publicznych lub 8% PKB na emerytury.
W Polsce natomiast, w 2024 roku na ten cel wydano około 340 miliardów złotych, co odpowiada 10,5% produktu krajowego brutto.
Jak informuje portal Subiektywnie o Finansach, systematyczne podnoszenie wieku emerytalnego w odpowiedzi na wydłużające się życie ma na celu utrzymanie podobnej długości okresu emerytalnego dla kolejnych pokoleń.
Zakłada się, że po zakończeniu aktywności zawodowej obywatele będą żyli przeciętnie jeszcze 14,5 roku.
Nowy system nie zostanie jednak wprowadzony od razu.
Zmiany zostały rozplanowane na wiele lat, ponieważ poprawa długości życia w dobrym zdrowiu nie następuje natychmiast. Pierwsze efekty reformy odczują osoby, które dopiero zaczynają swoją drogę zawodową.
Obecnie pełna emerytura państwowa w Danii wynosi 13 250 koron brutto (około 7 630 zł) dla osoby samotnej oraz 9 780 koron (około 5 630 zł) dla osób pozostających w związku.
Duński system emerytalny składa się z trzech głównych części.
Pierwsza to emerytura państwowa (folkepension), która stanowi podstawowe świadczenie dla wszystkich obywateli.
Drugi filar to obowiązkowe programy pracownicze (ATP), w których uczestniczy niemal cała populacja powyżej 16. roku życia.
Składki są ustalane na stałym poziomie i zależą od liczby przepracowanych godzin; większość z nich finansuje pracodawca.
Trzecim filarem są dobrowolne programy pracownicze, oparte na wysokości dochodów – odprowadzane składki wynoszą od 12 do 18% pensji brutto.
Dania może się również pochwalić najwyższym wśród krajów OECD stosunkiem oszczędności emerytalnych do PKB, który przekracza 209%.
Dzięki obowiązkowemu trzeciemu filarowi emerytalnemu możliwe jest osiągnięcie wysokiego poziomu zastąpienia dochodów: dla przeciętnego wynagrodzenia to około 86% brutto, a dla osób z niższymi zarobkami nawet do 123%.
Pomimo rozbudowanego i hojnego systemu, Dania utrzymuje wydatki emerytalne na poziomie 8% PKB, co mieści się w średniej OECD wynoszącej 8,2%.